ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ (ΕΜΑS)
Το Κοινοτικό Σύστημα Οικολογικής Διαχείρισης και Οικολογικού Ελέγχου, γνωστό και ως
κανονισμός EMAS, αντιπροσωπεύει μια σχετικά καινούργια προσέγγιση στην προστασία του
περιβάλλοντος, μέσω της χρήσης των μηχανισμών της αγοράς. Το EMAS έχει ως στόχο να
προαγάγει τη συνεχή βελτίωση των επιδόσεων σε θέματα περιβάλλοντος. Είναι ένα σύστημα
που επιτρέπει σε οργανισμούς να αναλάβουν, σε εθελοντική βάση, τη δέσμευση να
αξιολογήσουν και να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους σε θέματα περιβάλλοντος.
Το EMAS είναι από τις λύσεις που προωθήθηκαν από την Ε.Ε. στα πλαίσια του 5ου
Περιβαλλοντικού Προγράμματος Ανάπτυξης που είχε ως στόχο την ‘πρόκληση’ της βιώσιμης
ανάπτυξης.
Το σύστημα άρχισε να λειτουργεί τον Απρίλιο του 1995 και αναθεωρήθηκε το 2001.50 Το
EMAS είναι εφαρμόσιμο σε κάθε οργανισμό του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα που αναλαμβάνει
τη δέσμευση να βελτιώσει την περιβαλλοντική του επίδοση. Εφαρμόζεται από τα κράτη μέλη
της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Νορβηγία, Ισλανδία,
Λιχτεστάιν). Όλο και περισσότερες υποψήφιες χώρες εφαρμόζουν επίσης, το σύστημα στο
πλαίσιο προετοιμασίας τους για προσχώρηση στην Ε.Ε. Μέχρι τώρα περισσότεροι από 3000
καταχωρημένοι χώροι έχουν συμμετάσχει στο σύστημα.
Οι βασικοί στόχοι του EMAS είναι η βελτίωση της περιβαλλοντικής επίδοσης, η επίδειξη
συμμόρφωσης με την περιβαλλοντική νομοθεσία, και η γνωστοποίηση των περιβαλλοντικών
επιτευγμάτων ενός οργανισμού στο ευρύτερο κοινό. Βασικός στόχος είναι ο κάθε οργανισμός
να λάβει υπόψη περιβαλλοντικούς παράγοντες στην καθημερινή του λειτουργία.
Σκοπός του EMAS
είναι η προώθηση των
συνεχών περιβαλλοντικών επιδόσεων των
οργανισμών 51με:
Κατάρτιση και
εφαρμογή συστημάτων
περιβαλλοντικής διαχείρισης από τους
οργανισμούς.
Συστηματική, αντικειμενική και περιοδική αξιολόγηση των επιδόσεων των συστημάτων
αυτών.
Ενημέρωση ως προς τις περιβαλλοντικές επιδόσεις, και ανοικτό διάλογο με το κοινό και
άλλους ενδιαφερόμενους.
Ενεργό συμμετοχή των εργαζομένων στον οργανισμό, καθώς και κατάλληλη εκπαίδευση
και διαρκή επιμόρφωση οι οποίες διευκολύνουν την δραστήρια συνεργασία στα
καθήκοντά τους.
Το EMAS είναι μια εθελοντική διαδικασία, και δικαίωμα συμμετοχής έχει οποιοσδήποτε
οργανισμός (σύμφωνα με τον νέο Κανονισμό) που θέλει να βελτιώσει τη συνολική
περιβαλλοντική του επίδοση. Για αυτόν το σκοπό πρέπει να υιοθετήσει μια περιβαλλοντική
πολιτική που θα περιέχει δεσμεύσεις με σκοπό τη συνεχή περιβαλλοντική βελτίωση. Η
διαδικασία αρχίζει με μια αρχική περιβαλλοντική ανάλυση του χώρου δραστηριοτήτων. Στη
συνέχεια, περιβαλλοντικό πρόγραμμα και σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης πρέπει να
εισαχθούν με στόχο την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που περιέχονται στην περιβαλλοντική
πολιτική του οργανισμού. Η αποτελεσματικότητα του συστήματος πρέπει να ελεγχθεί, γι’ αυτό
ο οργανισμός διενεργεί ή αναθέτει σε άλλους τη διενέργεια περιβαλλοντικών ελέγχων. Ο
κανονισμός του EMAS προχωρά λίγο περισσότερο και ζητά επικυρωμένη περιβαλλοντική
δήλωση, την οποία διαβιβάζει ο οργανισμός στον αρμόδιο φορέα του κράτους μέλους, και
εφόσον εγκριθεί, δημοσιοποιείται και παίρνει το δικαίωμα συμμετοχής στο EMAS.
5.3.1 ΒΗΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ EMAS
Παρακάτω παρουσιάζεται μία σύντομη παρουσίαση των βημάτων εφαρμογής, που χρειάζεται
να εφαρμόσει ένας οργανισμός, για την συμμετοχή του στο EMAS.
Στη διαδικασία εφαρμογής ο όρος ‘οργανισμός’ χρησιμοποιείται σύμφωνα με τον ορισμό που
παρουσιάστηκε από τον νέο Κανονισμό 761/2001/ΕΚ. 51
5.3.1.1 Περιβαλλοντική Πολιτική
Ο κανονισμός του EMAS απαιτεί από τον εκάστοτε οργανισμό να προετοιμάσει και να
συντάξει την περιβαλλοντική πολιτική της. Αυτή η πολιτική συνιστά γραπτή διακήρυξη των
γενικών αντικειμενικών σκοπών και αρχών δράσης της επιχείρησης σε περιβαλλοντικά
θέματα.
Η περιβαλλοντική πολιτική παρέχει την αρχική κατεύθυνση για το σύστημα περιβαλλοντικής
διαχείρισης. Με την πολιτική o οργανισμός δεσμεύεται για συνεχείς περιβαλλοντικές
βελτιώσεις, για τη συμμόρφωση του με τη σχετική περιβαλλοντική νομοθεσία και για τη62
διασφάλιση περιβαλλοντικά υπεύθυνης συμπεριφοράς από όλο το προσωπικό του.
Η πολιτική είναι μία δέσμευση στην οποία οι υποσχέσεις πρέπει να τηρηθούν. Πρέπει να
αντανακλά τη στρατηγική, τα οράματα και τους στόχους του οργανισμού, και να παρέχει ένα
πλαίσιο για τους περιβαλλοντικούς αντικειμενικούς σκοπούς και το σύστημα διαχείρισης. Η
πολιτική θα πρέπει να στοχεύει στις δραστηριότητες, προϊόντα και υπηρεσίες του και να
συνιστά τη βάση για τη μελλοντική ενσωμάτωση του ΣΠΔ σε αυτόν.
Η περιβαλλοντική πολιτική πρέπει να:
Γίνεται γραπτώς.
Υιοθετείται από το ανώτατο διοικητικό επίπεδο.
Επανεξετάζεται περιοδικά και ενδεχόμενα αναθεωρείται από τη διοίκηση (με βάση τα
αποτελέσματα των ελέγχων).Είναι διαθέσιμη στο κοινό.
5.3.1.2 Περιβαλλοντική Ανάλυση
Η περιβαλλοντική ανάλυση είναι η βάση της περιβαλλοντικής εργασίας. Η αρχική ανάλυση
πραγματοποιείται μία φορά, όταν ο οργανισμός προετοιμάζει μία αρχική χαρτογράφηση όλων
των περιβαλλοντικών της επιπτώσεων.
Η ανάλυση παρέχει μία εποπτική εικόνα της κατανάλωσης πόρων του οργανισμού, των
απορρίψεων του στα ύδατα και εκπομπών στην ατμόσφαιρα, και της παραγωγής αποβλήτων.
Ο πρωταρχικός
στόχος είναι να διασφαλίζεται ότι ο οργανισμός γνωρίζει πλήρως την
περιβαλλοντική
της κατάσταση πριν ξεκινήσει την ιεράρχηση των περιβαλλοντικών
επιπτώσεων, τη δημιουργία προγραμμάτων βελτίωσης και το σχεδιασμό εφαρμογής του ΣΠΔ.
Στη διαδικασία εντοπισμού και καταγραφής όλων των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που
συνδέονται με τις δραστηριότητες του χώρου δραστηριοτήτων, πρέπει να καταγράφονται τόσο
οι άμεσες, όσο και οι έμμεσες πτυχές των δραστηριοτήτων, προϊόντων και υπηρεσιών του
εκάστοτε οργανισμού.
Ο κανονισμός του EMAS απαιτεί η ανάλυση να παράγει δύο αποτελέσματα:
Καταχώρηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων
Καταχώρηση νομοθετικών, ρυθμιστικών και άλλων απαιτήσεων που περιλαμβάνονται
στην πολιτική.
Η ανάλυση απαιτεί τη δημιουργία ενός αρχείου με την καταγραφή, ανάλυση και αξιολόγηση
όλων των περιβαλλοντικών παραμέτρων που διέπουν το χώρο δραστηριοτήτων και τη
δημιουργία ενός αρχείου με όλους τους σχετικούς κανονισμούς και νομοθετικές ρυθμίσεις που
καλύπτουν όλες τις δραστηριότητες αυτού.
Το πλεονέκτημα της διεξαγωγής μιας ανάλυσης είναι ότι παρέχει στην εταιρεία μία χρήσιμη
εποπτική εικόνα των περιβαλλοντικών συνθηκών, μία εικόνα που πιθανόν να μην είχε
προηγουμένως. Επίσης, παρέχει συνήθως νέες ιδέες ως προς το που και πως μπορούν να
γίνουν βελτιώσεις και εξοικονομήσεις.
5.3.1.3 Περιβαλλοντικοί Στόχοι & Προγράμματα
Είναι απαίτηση του κανονισμού EMAS να ετοιμάζουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι οργανισμοί, με
βάση τα αποτελέσματα της ανάλυσης, ένα περιβαλλοντικό πρόγραμμα το οποίο περιγράφει
πως πρέπει να υλοποιηθεί η περιβαλλοντική πολιτική.
Το περιβαλλοντικό πρόγραμμα είναι το ‘χρονοδιάγραμμα δράσης’ το οποίο καθοδηγεί τις
περιβαλλοντικές βελτιώσεις. Μέσω του προγράμματος, ο οργανισμός καθορίζει τους
περιβαλλοντικούς στόχους και τις δραστηριότητες που πρέπει να γίνουν για να βελτιωθεί η
περιβαλλοντική επίδοση και να επιτευχθούν οι συγκεκριμένοι αντικειμενικοί σκοποί. Επίσης,
το πρόγραμμα προσδιορίζει τους υπεύθυνους για την έγκαιρη εφαρμογή αυτών των
δραστηριοτήτων.
Το περιβαλλοντικό πρόγραμμα έχει μια ανεξάρτητη και δυναμική μορφή. Ο ίδιος ο οργανισμός
αποφασίζει για τον τρόπο εκπλήρωσης των στόχων και το χρονοδιάγραμμα αυτών. Το
πρόγραμμα θα πρέπει να αναθεωρείται σε τακτά χρονικά διαστήματα και να διασφαλίζει μια
συνεχή και διαρκή περιβαλλοντική βελτίωση.
5.3.1.4 Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης
Το σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης κατανέμει ευθύνες και αρμοδιότητες και περιγράφει
τα καθημερινά περιβαλλοντικά καθήκοντα. Οι διαδικασίες και οι οδηγίες που περιέχονται στο
σύστημα διαχείρισης περιγράφουν το ποιος είναι υπεύθυνος και για ποια καθήκοντα, που
έχουν σχέση με τις περιβαλλοντικές προσπάθειες του οργανισμού, και μία σαφής περιγραφή
πως αυτά τα καθήκοντα θα εκτελούνται.
Ο συνολικός στόχος του σχεδιασμού και της εισαγωγής ενός τέτοιου συστήματος είναι να
διασφαλίσει ότι οι περιβαλλοντικές προσπάθειες του οργανισμού θα αποτελέσουν ένα
αναπόσπαστο κομμάτι των γενικών δραστηριοτήτων της και των καθημερινών διοικητικών
διαδικασιών, και ότι οι προσπάθειες αυτές θα λαμβάνουν χώρα καθημερινά.
Το πλεονέκτημα της ύπαρξης ενός τέτοιου συστήματος είναι ότι προσδιορίζονται όλες οι
υπευθυνότητες που έχει ο κάθε εργαζόμενος. Συνεπώς, όλο το προσωπικό θα γνωρίζει τις
καθημερινές ατομικές του υποχρεώσεις και επιπρόσθετα οι νέοι εργαζόμενοι μπορούν να
εισαχθούν εύκολα στα περιβαλλοντικά καθήκοντα του οργανισμού.
5.3.1.5 Περιβαλλοντικός Έλεγχος
Είναι απαίτηση του EMAS, να επανεξετάζει η κάθε εταιρεία σε τακτά χρονικά διαστήματα, το
σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης τους με σκοπό να ελέγχουν την επαρκή λειτουργία του
συστήματος, δηλαδή να πραγματοποιούν ένα περιβαλλοντικό έλεγχο. Αυτός ο έλεγχος θα
καλύπτει τις δραστηριότητες για χρονικό διάστημα τουλάχιστον ενός έτους.
Ο περιβαλλοντικός έλεγχος ελέγχει αν το σύστημα διαχείρισης που εφαρμόζεται λειτουργεί
στο σύνολό του. Οι ελεγκτές (οι οποίοι μπορεί να είναι εξωτερικοί ή εσωτερικοί) εξετάζουν αν
οι στόχοι που έχουν τεθεί επιτυγχάνονται. Δηλαδή, ελέγχεται εάν τα λειτουργικά καθήκοντα
που εφαρμόζονται είναι στο σωστό δρόμο και ολοκληρώνονται, καθώς και αν τα διαχειριστικά
καθήκοντα, που έχουν ανατεθεί σε διάφορα διοικητικά επίπεδα, και οι αρμοδιότητες
λειτουργούν όπως έχει προβλεφθεί.
Η διαδικασία του ελέγχου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του EMAS, εφαρμόζεται με ελέγχους
των αρχείων, γραπτών διαδικασιών και άλλων σχετικών γραπτών στοιχείων, με επιθεωρήσεις
των συνθηκών εργασίας και του εξοπλισμού, και με συζητήσεις με το προσωπικό που
απασχολείται στο συγκεκριμένο χώρο δραστηριοτήτων.
Ο περιβαλλοντικός έλεγχος συνεπώς, αποτελεί ένα εργαλείο με το οποίο ο οργανισμός είναι
σε θέση να αποκτήσει μία εποπτική εικόνα της θέσης της, σε σχέση με τις περιβαλλοντικές
ανησυχίες και τα περιβαλλοντικά θέματα που την διέπουν.
5.3.1.6 Περιβαλλοντική Δήλωση
Μία ακόμα από τις απαιτήσεις του κανονισμού του EMAS είναι να προετοιμάσουν οι
οργανισμοί μία δημόσια περιβαλλοντική δήλωση που να αφορά στην περιβαλλοντική εργασία
αυτού, συμπεριλαμβανομένου της πολιτικής, των αντικειμενικών σκοπών και του συστήματος
διαχείρισης.
Η δήλωση είναι ένα μέσο πληροφόρησης του κοινού για την περιβαλλοντική πρόοδο που
επιτεύχθηκε σε σχέση με τις διεργασίες που έλαβαν χώρα, και παράλληλα μία δέσμευση για
συνεχή βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων. Η περιβαλλοντική δήλωση πρέπει να
προετοιμαστεί μετά το τέλος κάθε περιβαλλοντικού ελέγχου, δηλαδή κάθε χρόνο σαν ελάχιστη
απαίτηση.
Το πλεονέκτημα μιας περιβαλλοντικής δήλωσης είναι ότι ο οργανισμός δημιουργεί ένα
καθολικό και αξιόπιστο έντυπο για τις περιβαλλοντικές συνθήκες και δραστηριότητες που την
επηρεάζουν, το οποίο μπορεί να διανεμηθεί σε πελάτες και άλλους ενδιαφερόμενους, και να
χρησιμοποιηθεί σε γενικότερες διαφημιστικές προσπάθειες.
Με τη δήλωση ο οργανισμός επιθυμεί να βελτιώσει την εικόνα της ανάμεσα στους ‘γείτονές
του’ αλλά και στο κοινό γενικότερα, και να τονίσει την περιβαλλοντική ευθύνη που τον διέπει.
Κάποια από τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη σε αυτή τη διεργασία αφορούν τους πελάτες του,
τους επενδυτές του, τις ασφαλιστικές εταιρείες, τους προμηθευτές του, περιβαλλοντικές μη
κυβερνητικές οργανώσεις, ΜΜΕ, κ.α.
Η περιβαλλοντική δήλωση πρέπει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
Περιγραφή των δραστηριοτήτων της επιχείρησης στο συγκεκριμένο χώρο που
εφαρμόζεται το ΣΠΔ.
Αξιολόγηση όλων των σημαντικών περιβαλλοντικών θεμάτων που έχουν σχέση με τις
συγκεκριμένες δραστηριότητες.
Σύνοψη των αριθμητικών δεδομένων σχετικά με όλες τις περιβαλλοντικές πτυχές του.
Άλλους παράγοντες που αφορούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Παρουσίαση της πολιτικής, του προγράμματος και του συστήματος διαχείρισης του
οργανισμού για το περιβάλλον για το συγκεκριμένο χώρο δραστηριοτήτων.
Την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας για την υποβολή της επόμενης δήλωσης.
Το όνομα του διαπιστευμένου επιθεωρητή περιβάλλοντος. 66
5.3.1.7 Περιβαλλοντική Επικύρωση & Καταγραφή
Ο κανονισμός του ΕΜΑS προβλέπει την εξωτερική επικύρωση της περιβαλλοντικής δήλωσης
και του συστήματος διαχείρισης από ένα διαπιστευμένο περιβαλλοντικό επιθεωρητή που θα
οδηγήσει στην καταγραφή του οργανισμού σύμφωνα με τον Κανονισμό.
Ο επιθεωρητής ουσιαστικά εξετάζει και εγκρίνει τη συμμόρφωση του χώρου δραστηριοτήτων
προς όλες τις απαιτήσεις του Κανονισμού, την αξιοπιστία των δεδομένων και των
πληροφοριών που περιλαμβάνει η περιβαλλοντική δήλωση και το αν η δήλωση καλύπτει
επαρκώς όλα τα περιβαλλοντικά θέματα σχετικά με το συγκεκριμένο χώρο δραστηριοτήτων.
Ο οργανισμός, μετά την επικύρωση, έχει δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το περιβαλλοντικό
λογότυπο του EMAS, που ουσιαστικά αποτελεί ως έγκριση το ότι η εταιρεία έχει συμμορφωθεί
με όλες τις απαιτήσεις του κανονισμού.
Το λογότυπο του EMAS μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο στις ακόλουθες περιπτώσεις:
Σε επικυρωμένες περιβαλλοντικές δηλώσεις
Σε επιστολόχαρτα καταχωρημένων οργανισμών
Σε πληροφοριακό υλικό που προβάλλει τη συμμετοχή ενός οργανισμού στο EMAS. 49,51
Το λογότυπο μπορεί να χρησιμοποιείται, επίσης, από τους οργανισμούς, σε συνδυασμό με
περιβαλλοντικές πληροφορίες, όπως ενημερωτικά φυλλάδια που συνδέονται με
δραστηριότητες, προϊόντα και υπηρεσίες, με την προϋπόθεση ότι οι πληροφορίες και οι
αναφορές περιλαμβάνονται στην περιβαλλοντική δήλωση και έχουν επικυρωθεί από τον
επιθεωρητή, και το λογότυπο συνοδεύεται από τις λέξεις «επικυρωμένες πληροφορίες».
Το λογότυπο δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις παρακάτω περιπτώσεις:
Σε προϊόντα ή στη συσκευασία τους.
Σε συνδυασμό με συγκριτικούς ισχυρισμούς αναφορικά με προϊόντα, δραστηριότητες και
υπηρεσίες,
Σε διαφημίσεις για προϊόντα, δραστηριότητες και υπηρεσίες. 5267
5.4 ΟΦΕΛΗ ΚΑΙ ΚΟΣΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
5.4.1 ΟΦΕΛΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣΠΔ
Η ανάπτυξη και εφαρμογή ενός ΣΠΔ επιδρά ποικιλοτρόπως σε διάφορα επίπεδα σε ένα
οργανισμό, σύμφωνα με τον Κανονισμό EMAS ή το ISO 14001.
Γενικότερα, προκύπτει ότι η εφαρμογή ενός συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης, παρέχει
τη δυνατότητα στον οργανισμό, προκειμένου να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί τις
περιβαλλοντικές επιδράσεις των δραστηριοτήτων του, να εντοπιίσει και να καταγράψει όλες
τις διαδικασίες του, να εντοπίσει προβληματικά σημεία, να καταργήσει περιττές διαδικασίες,
να αναπτύξει και να εφαρμόσει νέες ή και να ανασχεδιάσει παλαιότερες. Με αυτόν τον τρόπο,
ο οργανισμός γίνεται πιο αποδοτικός και αποτελεσματικός, μειώνει το κόστος και τη σπατάλη
των πόρων (φυσικούς και ανθρώπινους), αναπτύσσει μεθοδολογίες με τις οποίες ελέγχει τη
ρύπανση ή, ακόμα καλύτερα την προλαμβάνει, οπότε βελτιώνει την περιβαλλοντική του
επίδοση.
Στον τομέα των ασφαλειών, υπάρχει η δυνατότητα εξασφάλισης χαμηλότερων ασφαλίστρων,
λόγω της εφαρμογής προληπτικών μέτρων. Στην παραγωγή υπάρχει η δυνατότητα μείωσης
των δαπανών, λόγω της ορθολογικής διαχείρισης των πόρων και την εξοικονόμηση ενέργειας.
Η κοινή γνώμη και οι χρήστες των υπηρεσιών υγείας αποκτούν μία θετική εικόνα του
οργανισμού που εφαρμόζει το ΣΠΔ κατά EMAS ή ISO 14001.
Επιπλέον, υπάρχουν αρκετά νομικά πλεονεκτήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή ΣΠΔ,
που βοηθούν στην αποφυγή ποινικών και αστικών συνεπειών, αφού υπάρχει μία τεκμηρίωση
της τήρησης των θεσμοθετημένων προδιαγραφών όσον αφορά τις περιβαλλοντικές εκροές.
Επιπλέον, δημιουργείται μια καλύτερη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ του οργανισμού και των
τοπικών αρχών, που βοηθά στις ταχύτερες διαδικασίες εγκρίσεων αιτημάτων του οργανισμού.
Επιπρόσθετα, υπάρχουν οφέλη και στο εσωτερικό του οργανισμού, κυρίως, στον οργανωτικό
τομέα. Υπάρχει η δυνατότητα αξιολόγησης της υπάρχουσας κατάστασης, κάτι που πριν δεν
ήταν εφικτό. Ο οργανισμός έχει την δυνατότητα να ξεκαθαρίσει τους περιβαλλοντικούς του
στόχους. Δημιουργείται μία αυξημένη περιβαλλοντική συνείδηση στους εργαζόμενους στον
οργανισμό και παράλληλα μειώνεται ο κίνδυνος πρόκλησης ατυχημάτων κατά την εργασία. 56
Συμπερασματικά, η εφαρμογή ενός ΣΠΔ από έναν οργανισμό δημιουργεί πολλά
πλεονεκτήματα προς το περιβάλλον, αφού συμβάλει στην συνεχή βελτίωση της προστασίας
του.